ﺿﻮاﺑﻂ و دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻓﻨﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺸﺎی ﭘﯿﻮﻧﺪی ﺳﺒﺰی و ﺻﯿﻔﯽ

دفتر امور گلخانه ها، گیاهان دارویی و قارچ های خوراکی، معاونت باغبانی، وزارت جهادکشاورزی

مقدمه

ساﺑﻘﻪ ﻋﻤﻠﯽ از ﭘﯿﻮﻧﺪ در ﭘﺮورش و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺒﺰی ﻫﺎ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎ و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ در ﮐﺸﻮرﻫﺎي آﺳﯿﺎﯾﯽ ﺑﻪ وﯾﮋه ژاﭘﻦ و ﮐﺮه ﺑﺮﻣﯽ ﮔﺮدد. اوﻟﯿﻦ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﻓﻦ، ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻫﻨﺪواﻧﻪ روي ﮐﺪوي ﺑﻄﺮي ﺷﮑﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﺳﺎل 1920م. ﺗﻮﺳﻂ داﻧﺸﻤﻨﺪان ژاﭘﻨﯽ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدي در اواﯾﻞ ﺳﺎل 1950، ﮐﺸﺎورزان ﮐﺮه اي اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﯿﻮﻧﺪ را ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﮐﻢ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺳﺒﺰي ﻫﺎي ﻣﯿﻮه اي ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ آن را در ﻣﻘﯿﺎﺳﯽ وﺳﯿﻊ ﺗﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ دادﻧﺪ. ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﻮﺷﺶ ﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ در ﮐﺸﺎورزي (1960) ﺟﻬﺸﯽ ﺳﺮﯾﻊ در ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﺸﺎ در زﯾﺮ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ و ﺗﻮزﯾﻊ ﻧﺸﺎﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪي در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ژاﭘﻦ و ﮐﺮه ﮔﺮدﯾﺪ و ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ آن ، ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺮ روي ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎ در اواﺧﺮ ﺳﺎل 1960 روﻧﻖ ﯾﺎﻓﺖ. در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﺗﻤﺎم ﮐﺪوﺋﯿﺎن ﺑﺮاي ﮐﺸﺖ ﮔﻠﺨﺎﻧﻪ اي از ﻧﻮع ﭘﯿﻮﻧﺪي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. اﻣﺮوزه در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﻮﺟﻮد و ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ داﻧﺶ اﺟﺮاي ﻋﻤﻠﯿﺎت ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺑﻪ دو ﺻﻮرت دﺳﺘﯽ و ﻣﺎﺷﯿﻨﯽ) رﺑﻮت ﻫﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪزن ﻧﯿﻤﻪ اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ/ﺗﻤﺎم اﺗﻮﻣﺎﺗﯿﮏ( اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﮔﯿﺮد و در دﻫﻪ ﻫﺎي اﺧﯿﺮ، آﮔﺎﻫﯽ ﮐﺸﺎورزان از ﻣﺰاﯾﺎي ﻧﺸﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪي ﺳﺒﺰي ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺮﯾﻊ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻓﻦ در ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ ﻫﻢ اﮐﻨﻮن در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﯾﻮﻧﺎن، ﻓﺮاﻧﺴﻪ، اﯾﺘﺎﻟﯿﺎ، اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ و… اﺳﺘﻔﺎده از نشاﻫﺎی ﭘﯿﻮﻧﺪی ﺳﺒﺰی ﻫﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﺗﺠﺎري ﭘﯿﺪا ﮐﺮده اﺳﺖ.

ﻣﺰاﯾﺎي ﭘﯿﻮﻧﺪزدن

۱- اﯾﺠﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎ ي ﺧﺎﮐﺰاد و آﻓﺎت: ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻣﻘﺎوم ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ آﺳﺎﻧﯽ و ﺑﺎ ﮐﺎرآﯾﯽ ﺑﺎﻻ آﻟﻮدﮔﯽ و ﺷﯿﻮع ﺑﯿﻤﺎري ﻫﺎي ﻗﺎرﭼﯽ، ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﺎﯾﯽ، وﯾﺮوﺳﯽ و آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺗﺪﻫﺎ را ﮐﺎﻫﺶ داد.

۲- اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد : ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺮ روي ﭘﯿﻮﻧﺪك ﻣﯽ ﺗﻮان ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﯿﻮه را اﻓﺰاﯾﺶ داد.

۳- اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻨﺶ زاي ﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎی ﻣﻘﺎوم ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽ ﺗﻮان ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﺑﻪ ﮐﻢ آﺑﯽ، ﺷﻮری ﺧﺎك و آب، دﻣﺎﻫﺎي ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﯾﯿﻦ در ﮔﯿﺎﻫﺎن ﭘﯿﻮﻧﺪ ﺷﺪه اﻓﺰاﯾﺶ داد.

۴- ﮐﺎﻫﺶ ﮐﺎرﺑﺮد ﮐﻮدﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ : ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮد ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎ ي داراي ﺳﯿﺴﺘﻢ رﯾﺸﻪ ي ﻗﻮي ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از رﺷﺪ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ ﺑﺮگ و ﺳﺎﻗﻪ ﻣﺼﺮف ﮐﻮدﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﮔﯿﺎﻫﺎن ﭘﯿﻮﻧﺪي روي اﯾﻦ ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎ ﮐﺎﻫﺶ داده ﻣﯽ ﺷﻮد.

۵- اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺪرت رﺷﺪ ﮔﯿﺎه و ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻣﺪت زﻣﺎن ﺑﺮداﺷﺖ اﻗﺘﺼﺎدی (ﻃﻮل دوره ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮل) : ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺎﯾه ﺑﺮ روی ﭘﯿﻮﻧﺪك، ﻣﯽ ﺗﻮان رﺷﺪ ﮔﯿﺎه و ﻃﻮل دوره ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮل را اﻓﺰاﯾﺶ داد.

۶- ﮐﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف ﺳﻤﻮم و ﻣﻮاد ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﺎك : ﮔﺴﺘﺮش اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺎﯾﻪ ﻫﺎي ﻣﻘﺎوم در ﮐﻨﺎر ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ آﻓﺎت، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﯽ ﮐﻨﻨﺪه ﺧﺎك (ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺘﯿﻞ ﺑﺮوﻣﺎﯾﺪ) و از ﻣﯿﺰان ﺳﻤﻮم ﻣﺼﺮﻓﯽ را (ﺑﺎ ﺗﻮﺟه ﺑﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮔﯿﺎه ﭘﯿﻮﻧﺪي در ﺑﺮاﺑﺮ آﻓﺎت و ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎ) را ﺑﻪ ﺷﺪت ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ دﻫﺪ.

۷- ﮐﻮﺗﺎه ﮐﺮدن دوره ﺑﻬﻨﮋادي ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﺪود ﮐﺮدن اﻫﺪاف ﺑﻬﻨﮋادي (ﻧﻈﯿﺮ زودرس ﮐﺮدن ﻣﯿﻮه، ﺗﻐﯿﯿﺮ رﻧﮓ و ﻣﺰه